Dziennik miejski (14)

5 października 2014, niedziela. Dzisiaj odbywa się w naszym mieście miejska impreza rekreacyjna Silesia Marathon 2014. Andrzej chciał się z początku umówić w Silesia Center, gdzie miał powitać swojego kumpla, maratończyka z Żywca, mającego tam dobiec o dwunastej. Ale napisałam mu, że jak mamy się tam odnaleźć, nie widziawszy się dziesięć lat i na dodatek w takim tłumie!?
– Andrzeju – napisałam – dlaczego do wręczenia biuletynu biurowego z Twoimi artykułami potrzebujesz aż takiej widowni złożonej z 1000 maratończyków i jeszcze większej liczby kibiców?
I Andrzej zmienił porę i miejsce, nie ze względu na trudności spotkania, tylko dlatego, że może mieć tam problem z postawieniem samochodu. Zresztą, jak zapewniał w mailu, stoi już pomnik, widział na onecie, to razem zobaczymy.

Jechałam zatem rowerem przez puste już, leniwe ulice niedzielnego popołudnia na drugi koniec miasta do Parku Kościuszki, gdzie miał czekać na mnie Andrzej i wręczyć mi biuletyn. Biuletyny biuro jego ojca, emerytowanego dziewięćdziesięcioletniego inżyniera wydawało nieregularnie, jak się uzbierało materiałów, jednak zawsze z artykułami i wspomnieniami taty Andrzeja o jego pracownikach. Andrzej wspomnienia wzbogacał zdjęciami, przeprowadzał wywiady z rodzinami i ten cały materiał podpisany potem przez jego ojca szedł do drukarni.
I tak przyszła kolej na mojego ojca, z którym tata Andrzeja na politechnice studiował. A przyszła, gdyż tata Andrzeja czytający codziennie zaprenumerowany Dziennik Zachodni natrafił na artykuł, gdzie Związek Wysokogórski prosi o datki na pomnik po tragicznie zmarłych śląskich himalaistach. Zobaczywszy wydrukowane w gazecie nazwisko i imię syna swojego przyjaciela ze studiów, którego jako student trzymał do chrztu, bardzo się przejął artykułem. To to niemowlę właśnie otrzymawszy na chrzcie Andrzej dało też pomysł na imię jego pierworodnemu synowi, który przyszedł na świat trzy lata później i teraz na starość stał się jego najwierniejszym przyjacielem i opiekunem.
Nazajutrz tata Andrzeja wysłał na podane przez gazetę konto sto złotych i postanowił poprosić o większe datki swoje macierzyste Biuro, w którym pracował od 1956 roku do 2001 i napisać o chrześniaku w biuletynie biura oraz o jego ojcu, który przez kilka lat aż do emerytury też tam pracował.
Pomysł się rozrósł to tego stopnia, że przez tydzień słałam na skrzynkę mailową materiały dotyczące mojego brata Andrzeja, łącznie z pracą doktorską, którą po jego śmierci obronił ktoś inny, by się nie zmarnowało. Wtedy Andrzej napisał: dość, dość, przecież to tylko biuletyn, a nie książka!
Byłam wdzięczna Andrzejowi i jego ojcu, że coś zostanie po moim bracie, chociażby ten biuletyn.
Od dłuższego czasu w Wikipedii widnieje zła data śmierci mojego brata i nikt nie chce jej sprostować, nikogo to nie obchodzi i nikomu na tym nie zależy. Napisałam do organizatorów pomnika, by przynajmniej tam wykuli dobrą datę śmierci mojego brata i obiecali, że wykują dobrą.

I tak jechałam rowerem rozmyślając nad sprawami ostatecznymi tego świata. Sroki i gawrony spadały na ścieżkę rowerową z drzew znienacka, na leżące już przy krawężniku liście, by się spłoszone poderwać znowu sprzed kół roweru i wrócić na drzewa. Ja już nie miałam możliwości powrotu nigdzie, ostatnie wydarzenia w Sieci na portalach literackich, gdzie napisano „Bieńczycka ty stary rowerze”, odcinały mi nawet życie wirtualne. Jeśli już nic nie zdołam napisać, wydać, to przynajmniej zostanie ten biuletyn!

Grzejące słońce dodało mi jednak energii, kiedy niepewnie wjechałam w pierwsze ścieżki parkowe. Stanęło mi przed oczami, jak umierającemu, całe dzieciństwo.
Park był od zawsze stary, jego monumentalne parkowe schody z czerwonych cegieł porośnięte leśnym poszyciem były niemieckie, gdyż kojarzyły się z fasadami familoków koloni robotniczych, a jednak było w nich coś szlachetnego i arystokratycznego. Jechałam w górę na Wzgórze Beaty, gdzie niegdyś stała – kiedy ten park miał nazwę Süd Park – dwudziestometrowa Wieża Bismarcka, tak widocznie brzydka i dominująca, że w okresie międzywojennym zdecydowano się ją rozebrać i zasilić budulcem wnoszoną właśnie katedrę i przenieść na to miejsce drewniany kościółek ocalony ze śląskiej wsi śląskiej, mający dać początek skansenowi, pomysłowi nigdy nie zrealizowanemu.
Tu właśnie umówiłam się z Andrzejem, tu, przed kościółkiem miał być pomnik mojego brata wraz z towarzyszami górskiej śmierci. Ale nic nie stało, Andrzeja jeszcze nie było i pomyślałam, że coś pomyliłam i zaczęłam pytać ludzi, których w parku w tę piękną słoneczną niedzielę było mnóstwo. Lecz nikt nic nie wiedział, ani o tym, czy miał być i czy będzie. Spacerujący, którzy zaklinali się, że są tutaj z psami i dziećmi niemal codziennie, nie zauważyli żadnych prac związanych z wznoszeniem pomnika. Ktoś mnie skierował w dół schodów i natrafiałam na abstrakcyjne rzeźby rzeźbiarzy śląskich wykonane z betonu. Skomasowano je w jednym miejscu, gdyż swego czasu Park służył jako śmietnik wypełniany nagradzanymi w miejskich konkursach pracami rzeźbiarskimi. Wyrastały teraz z zieleni jako samoistnie mieszkające tutaj twory, nie ulegające patynie czasu i walczące przez całą wieczność z otoczeniem, by się z nim nie zespolić. Nie, tam nie było pomnika.
Wróciłam pod kościółek. Andrzej już z otwartymi ramionami stał przy swoim rowerze, w ręce trzymał reklamówkę z biuletynem.
– Włożyłem tam dla ciebie kwiatki z naszego ogrodu – szepnął romantycznie, jego pokaźne wąsy przypominające bardziej twarz Nietzschego, niż Wałęsy musnęły moje policzki.
Siedliśmy na ławce, Andrzej szarmancko przepraszał mnie jeszcze długo, że wprowadził mnie w błąd. Sam też zaczął przechodzących obok ludzi pytać o pomnik i kiedy niczego też nie uzyskał, zastanawiać się, jak mógł tak dać się zwieźć wirtualnej animacji na onecie.
Potem spytał o stan i liczebność mojej rodziny, na co starałam się nie odpowiadać szczegółowo wiedząc, że i tak wszystko od razu zapomni. Obszernie opisał za to swoją, a ja pozwoliłam mu się wygadać. Potem skierowałam rozmowę na architekturę, gdyż jako inżynier budowlany mógł mi pomóc w dojściu do archiwów architektury miasta.
– Może twój ojciec ma „Przegląd budowlany” z lat sześćdziesiątych? Spalił wszystko? Szkoda..NOT? Ale czy mnie wpuszczą do NOT-u? – pytałam. Bo Biblioteka Uniwersytecka nie. Politechnika też pewnie nie… A, by odtworzyć Koszutkę, potrzebuję przynajmniej nazwisk projektantów…

Zaczęło się ściemniać, a na ławce zrobiło się zimno. Wstaliśmy, by wracać w przeciwnych kierunkach do domów.
– Jeszcze muszę zobaczyć Wieżę spadochronową, to tam? – spytałam Andrzeja, a on zaczął opowiadać o Wieży, którą podobno przestawiono, by móc zbudować autostradę.
– 50 metrową wieżę przestawiono?
– Po wojnie miała już tylko trzydzieści.

Jak dojechałam do Wieży spadochronowej w półmroku wyglądała tak samo, jak w dzieciństwie, jak nie przestawiona. Właściwie ta Wieża słynąca z obrazu olejnego rok rocznie wystawianego w witrynie Empiku na Rynku, przedstawiająca zakrwawionych harcerzy strzelających do niemieckiego samolotu we wrześniu 1939 robiła zawsze na mnie wrażenie narzędzia do zabijania młodych ludzi. Toteż, kiedy na podwórku Edek, mój oficjalny narzeczony powiedział, że z tej wieży skoczy, zmroziło mnie to i przeraziło. I kiedy po kilku latach powiedział, że skoczył, ja byłam zakochana już w kimś innym i nie doceniłam należycie losu, że pozwolił mu przeżyć. Ale tych zakrwawionych harcerzy w takich samych mundurkach, jakie miała moja drużyna harcerska w szkole, malowanych realistyczną techniką w szarościach z silną dominantą szkarłatnej krwi cieknącej z ich piersi nigdy nie mogłam zapomnieć.
Dzięki dostępności niemieckich archiwów niedawno „Gazeta Wyborcza” po sześćdziesięciu latach po tragedii, podważyła śmierć harcerzy w obronie Katowic przed faszystą twierdząc, że ich tam nie było. Na tę wiadomość odetchnęłam z ulgą i obraz wykrwawiających się harcerzy przestał mnie nagle prześladować.
I nawet teraz, kiedy wokół wieży spadochronowej w Parku Kościuszki kręcą się jedynie zakochane pary pijące z puszki Coca-Colę zagryzając chipsami, wolę ich od malowniczego widoku spadochroniarzy, którzy pewnie tutaj w dalszym ciągu trenują skoki.

Ale dzisiaj nikogo nie było, okrążyłam radośnie wypielęgnowane klomby z dywanowymi roślinami i jesiennymi różami rosnącymi tego roku tak wysoko, że błękitna sylwetka Wieży ledwo wyzierała z poza ich czubków.

Jechałam już w noc, z reklamówki przewieszonej przez kierownicę wyzierały ceglane miechunki i fioletowe marcinki z ogrodu Andrzeja.
Poczułam się nagle tak zmęczona, że myślałam, że nie dojadę.