Praca zbiorowa pod redakcją Eleonory Salwa-Syzdek i Tadeusza Kaczmarka „Władysław Gomułka i jego epoka”

Znajdując w nowościach naszej biblioteki publicznej książkę powstałą dla uczczenia setnej rocznicy postaci historycznej w której mocy było i moje istnienie, można ten fakt działania tzw. ironii losu potraktować egzotycznie. Filozofia na nic się tu nie zda, absurd realności jest zbyt nierzeczywisty. Bo i zdrowy rozsądek, i potoczna moralność na nic, ani święte oburzenie.
Śmieszność postaci Gomułki – słynnego “Gnoma” Janusza Szpotańskiego – dowcipy, krążące w mojej szkole podstawowej, cóż mają wobec groźby potraktowania Wodza naprawdę?
A wszystko jest możliwe!

Twórczyni książki. Eleonora Salwa – Syzek wie, że pokolenie, które nadejdzie, które już będzie pozbawione toczącej się teraz walki politycznej, doceni wielkość polityka, który, jak pisze Józef Tejchma:

wywarł największy wpływ na to, co się działo w powojennej Polsce. Poznajemy Gomułkę jako ojca i męża, któremu stale brakowało czasu dla rodziny, jako skromnego człowieka, który nie chciał korzystać z przywilejów władzy i nie miał nic wspólnego z korupcją. Syn nie idealizuje ojca, natomiast stara się obiektywnie opisać jego osobowość z uwzględnieniem zalet, ale i wad. Prostuje też plotki o jego rzekomym skąpstwie i antyinteligenckiej fobii. Gomułka w czasie całego życia zmagał się z losem wyznaczonym przez główny nurt najnowszej historii Polski. Oto człowiekowi z nizin społecznych dane było znaleźć się na szczycie odpowiedzialności za naród i państwo. Jego życie osnute jest jak literacki dramat człowieka, który mocą własnej woli wstąpił na scenę historii ze wszystkimi jej nadziejami i dramatami, wzlotami i upadkami. Nie wyniosło go do roli wybitnego męża stanu dziedzictwo klas wyższych czy rodowe wyposażenie umysłowe i kulturalne. Jego myśli wyrosły z ekstremalnej biedy, jego czyny były nieustanną próbą budowania lepszego życia dla ludzi społecznie upośledzonych, jego uniwersytetami były więzienia. Gomułka był reprezentantem tych sił, które swoją rolę kierowniczą w państwie chciały spełniać przy respektowaniu godności narodowej.

Ten łagodny w tonie wstęp nie ma oczywiście siły narastających stopniowo laurek dla człowieka wybitnego, szlachetnego, heroicznego, pracowitego, skrzywdzonego przez niesprawiedliwą Historię.
W miarę czytania słowa tracą sens, tracą ironię, tracą nawet postmodernistyczną przewrotność.
W miarę czytania łzawych wspomnień syna Ryszarda Strzeleckiego – Gomułki o szlachetnym tatusiu, zdumiewa lojalność nie tylko rodzinna, a urzędowa. Mieczysław Rakowski apeluje:
patriotycznym obowiązkiem tego pokolenia przywracanie i umacnianie pamięci o wielkim Polaku..

O niesprawiedliwym skrzywdzeniu wybitnego Polaka i patrioty, piszą Józef Tejchma, Władysław Lorenc, Andrzej Werblan…
Czytając, nie chce się już nawet sprawdzać, co jest w Wikipedii o szalejącym aparacie bezpieczeństwa, rozrastającym się aparacie urzędniczym, o inwigilacji, biciu, więzieniach moczarowskich i terrorze.
Nie chce się nawet oburzać, że wystarczy ćwierć wieku, by wszystko dokumentnie zakłamać i zamazać, zamącić i w całym majestacie prawa podsyłać takie brednie do publicznych bibliotek, które skrzywdzone społeczeństwo zbrodniczym ustrojem ma sobie z pieniędzy podatnika sfinansować ( np. jedyną spolszczoną książkę ubiegłorocznego noblisty z braku funduszy zakupiła tylko jedna z czterdziestu filii naszego miasta).

Intelektualna strawa, która nie jest wyborem czytelnika, bo nawet ja, sądząc, że wypożyczając tę książkę, poszerzę wiedzę o moim dzieciństwie upływającym przecież w absolutnym utajnieniu życia politycznego, zwiedziona lisim i podstępnym tytułem, mogłabym się nabrać na jej wiarygodność.
Mogłabym, gdybym na własnej skórze nie doświadczyła mroku komunistycznej szkoły, beznadziejnego, utraconego dzieciństwa.